İdrar Kaçırma Nedir?

Halk arasında genel olarak idrar kesesi veya idrar torbası olarak bilinen mesane bölgesi, böbreklerden gelen idrarın biriktiği keseyi ifade etmektedir. Mesane kaslarının kasılma ve gevşeme durumu o bölgede bulunan sinirler ve beyin tarafından kontrol edilmekteyken, idrar doldukça esneyen ve büyüyen mesanenin alt ucunda yer alan kaslar da kesenin ağzını kapalı tutmaktadır. Tıbbi adı üriner inkontinans olan idrar kaçırma ise kontrol edilemeyen ve istemsiz idrar tutamama durumudur. İdrar kaçırma, objektif olarak gösterilebilen istemsiz idrar kaçırma olarak tanımlanmaktadır.

Altmış beş yaşındaki kadınların % 15 ile 30′unu, evde hemşirelik bakımı alanların ise % 50′sini etkiler. İdrar kaçırma kadınların sosyal, klinik ve psikolojik iyilik hali üzerine anlamlı bir etkiye sahip olmaktadır. Farklı oluşabilecek idrar kaçırma tipleri var olup bunlar gerçek stres tipi idrar kaçırma, yetişememe, taşma tipi idrar kaçırma, karmaşık tip idrar kaçırma ve idrar yollarının anatomik bozukluklarından kaynaklanan idrar kaçırma olmaktadır. Sorunun nedenine bağlı olarak, jinekolog, ürolog ve nörolog gibi doktorlar, bu duruma karşı mücadelede yardımcı olabilir. 

Sürece, bu listeden ilk uzmanı ziyaret ederek başlamanız gerekmektedir. Doktora gitmeden önce, en az iki gün boyunca bir günlük tutulmalı, idrara çıkma sıklığı ve yoğunluğu, atak sayısı kaydedilmelidir. İdrar kaçırma ile ilgili ilk şey budur. Başvuru, semptomun ayrıntılarını, süresini, sıklığını, şiddetini öğrenmek için hastanın bir anketini içerecektir. Konuşmaya ek olarak vajinal bir muayene ve alt karın palpasyonu yapılır.

İdrar Kaçırma Neden Olur?

İdrar kaçırmanın görülen en önemli sebebi pelvis tabanının ve idrar torbasının destek dokusunun zayıflamasına bağlı olarak oluşan idrar kaçırmadır. Stres tipi idrar kaçırma dediğimiz bu tip idrar kaçırmada, hasta öksürüp aksırdığı, zorlandığı zaman istem dışı idrar kaçırabilmektedir. Bu durum genel olarak çok sayıda doğum yapma, iri bebek doğurma, evde kendi kendine doğum yapma, zor doğum yapma, müdahaleli doğum yapma ya da eğitimli olmayan kişiler tarafından doğurtulma ile ilişkili olmaktadır. Ayrıca ağır işlerde çalışma, ileri yaş, menopoz, uzun süren kabızlık, şişmanlık, astım, bronşit gibi akciğer hastalıklarına bağlı olarak da görülebilmektedir.

Ülkemizde genel olarak bakıldığında doğum sayısının fazla olması nedeniyle istem dışı idrar kaçırmanın büyük bölümünü stres tipi idrar kaçırma oluşturmaktadır ve sıklıkla doğurganlık çağındaki genç kadınlarda rastlanmaktadır.

Yaşlılık, menopoz, doğum, sigara içimi, jinekolojik cerrahi, nörolojik, sindirim sistemi hastalıkları, akciğer hastalıkları, mesleki ve çevresel faktörler ve ilaçları içeren çok sayıda faktör idrar kaçırmaya sebep olup bu durumu arttırabilir.
İdrar yolları enfeksiyonları, mesane yabancı cisimleri ve tümörleri de kaçırmaya neden olabilmektedir ve ekarte edilmelidir, ilaçlar idrar kaçırmaya neden olabileceği gibi şiddetlendirebilir de, eğer mümkünse engellenmesi gerekmektedir. Eğer idrar kaçırma durumu yaşıyorsanız bazı şeylerden kaçınmanız gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse ağır egzersizler ve ağır yükler kaldırmak kişi için idrar kaçırmayı tetikleyebilmektedir. Bu sebeple kişinin ağır yükleri kaldırmaması uzman hekimler tarafından tavsiye edilmektedir.

Obezite ve kilo almak idrar kaçırma şikayetleri olan kişiler için son derece tehlikelidir. Bu nedenle sağlıklı ve dengeli beslenme ile düzenli bir spor hayatının olması son derece fayda sağlayacaktır. Çünkü kilo alımında karın içi artan basınç mesane üzerine biner ve idrar kaçırma tetiklenmiş olur. Uykusuz kalmanın idrar kaslarını kontrol etmede zorluk yaşatacağı yapılan araştırmalar ile ortaya konmuştur. Düzenli bir uyku önemlidir.

Çok fazla su içmek idrar kaçırması olan kişilerde idrar kaçırmasını sıklaştırabilir, su içmek her ne kadar böbrek ve vücut sağlığı için faydalı olsa da, idrar kaçırma problemi olan kişilerde süreci biraz daha zorlaştırabilir. Uzun süre tuvalete gitmemek idrar kaçırma şikayetlerini artırır. Bu nedenle zamanı geldiğinde ihtiyacın giderilmesi de gerekmektedir.

İdrar Kaçırma Tedavisi Var mıdır?

İşeme sadece idrara çıkma organlarının değil, aynı zamanda beyin ve omuriliğin de dahil olduğu karmaşık bir fizyolojik süreç olma özelliği taşımaktadır. Normal olarak idrar, üretrada basıncın mesanedeki basınçtan daha yüksek olması nedeniyle mesanede tutulmaktadır. Durum tersine döndükten ve üretrada basınç azaldıktan ve mesanede yükseldikten sonra bir idrara çıkma eylemi meydana gelmektedir.

Bilinmektedir ki kadınlar bu sendromdan erkeklerden daha fazla etkilenmektedir. Bu, kadın genitoüriner organlarının yapısal özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Kadınların erkeklere göre çok kısa ve geniş bir üretrası vardır. Bu nedenle, kadın üretra, daha kesin olarak, onu çevreleyen kasların, mesaneden basıncı kısıtlaması da daha zor olmaktadır. 

Kadınların ve erkeklerin yaşam kalitesini düşürmesi ve olumsuz etkilerle karşılaşmasından dolayı çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bunlardan biri cerrahi dışı uygulamalardır Bu tedavi seçeneğinde kişinin idrar kaçırma nedenleri iyileştirilmeye çalışılmaktadır. İdrar kaçırmaya yol açan fazla kilo, kabızlık, alkol kullanımı, sigara gibi etkenler düzeltilmeye çalışılır. Artmış karın içi basıncının dengelenmesi amacıyla, pelvis tabanı kaslarının uygulamalar içindedir.

Bir diğeri ise Kegel egzersizleridir. Leğen kemikleri arasında bulunan pelvis denilen bölgedeki kasların sayısı oldukça fazladır. Kegel egzersizleri sayesinde bu kaslar eğitilir. Bu sayede idrar sırasında kasların rahat sıkılması ve idrarın durması, tutulması ve gevşetilmesi sağlanabilir. Egzersizler sırasında kas grupları öğrenilerek, günde yüz elli ile iki yüz kez kasılarak gevşetilmelidir.

Kadınlarda özellikle doğumdan sonraki gülme, öksürme gibi eylemlerle idrar kaçırmayı önleyebilen bu egzersizler tedavide oldukça fayda sağladığı bilinen egzersizlerdir. Bir diğeri ise yine sıkça kullanılan ilaç tedavisi olmaktadır. Kişi için uygun olursa, idrar kaçırma tedavisi sırasında mesane gevşetici ilaç tedavisi de yapılabilir. 

Diğer bir tedavi yöntemi ise cerrahi girişimdir. Gerçek idrar kaçırma olan stress inkontinans tedavisinde cerrahi girişim yapılabilir. Bu operasyonların farklı türleri de bulunmaktadır. Kişi için uygun olan ve idrar kaçırma sorununu tedavi edecek ameliyat yöntemi tercih edilmektedir. Operasyonlar genellikle karın açılmadan vajinal yolla yapılmakta, yaklaşık bir buçuk saat sürmekte ve hastalar genellikle aynı gün evlerine dönmektedirler. Operasyon sonrası idrar sondası 3 gün kadar durur ve daha sonra çekilir. Operasyon sonrası genelde sorun görülmez ve en az bir hafta istirahat etmeniz önerilir.

Eğer idrar kaçırma tedavi edilmezse bazı olumsuz etkilere sebep olabilir. Örneğin bunlardan biri utançtır. Utanç duygusuna bağlı olarak kişiler insanların içine çıkmaktan korkar. İdrar kaçırma hissi kişinin duygularını zedeleyebilir. Her an idrar kaçırabilirim endişesiyle yaşamak kişinin hayat kalitesini oldukça düşürür. Bu sebepten dolayı kişinin kariyer ve iş başarısı dahi etkilenir. Kişinin özgüveni de azalabilir. Cinsel problemler görülebilir. 

İdrar yolu enfeksiyonları da yine olasıdır. Sürekli idrar kaçırma durumunda olan kişiler idrar sondası kullanabilir. İdrar sondasının uzun süreli kullanımı enfeksiyon riskini önemli ölçüde artırır. Sonda takılıyken idrar kaçırma olmaz. İdrar kaçırma durumu olan bir kişinin cilt yaraları, döküntüleri ve enfeksiyonlara yakalanma olasılığı normal insanlara göre daha yüksektir. Çünkü cilt çoğu zaman ıslak veya nemli olur. Tedavi edilmeyen idrarı sürekli kaçırma durumu bu bölgede gerçekleşen yaralar için tehlikelidir. Yara iyileşmesi için gereken zamanı uzatır ve aynı zamanda mantar enfeksiyonlarını da arttırabilmektedir.

Kliniğimizde idrar kaçırma tedavileri cerrahi ve tıbbi tedavilerde Op.Dr. Engin Sarıca takibinde devam ederken, pelvik fizyoterapistimiz Fzt.Beste Melek Kumak tarafından da fizyoterapi süreçleri yönetilmektedir.

İdrar kaçırma süreçleri ile ilgili daha ayrıntılı soru ve destek talepleriniz için kliniğimizle iletişime geçebilirsiniz.